Οι ιστορίες που τράβηξαν την προσοχή των δημοσιογράφων του iMEdD.
Οι σκληροπυρηνικές κυβερνήσεις της ΕΕ επιδιώκουν τη νομιμοποίηση της παρακολούθησης δημοσιογράφων
> Από το Investigate Europe
“Το γεγονός ότι εν έτει 2023 η Ευρώπη έρχεται αντιμέτωπη με το ενδεχόμενο νομιμοποίησης της παρακολούθησης δημοσιογράφων, ειδικά σε μια περίοδο όπου έχει χυθεί άπλετο μελάνι για το ‘Σχέδιο Πήγασος’ και τις αποκαλύψεις των ‘Predator Files’ είναι εξωπραγματικό. Ο αντίκτυπος μιας τέτοιας εξέλιξης δεν θα ήταν καταστροφικός μόνο για την ελευθερία της έκφρασης των δημοσιογράφων και το δημόσιο συμφέρον, αλλά και για την κοινωνία των πολιτών στην Ευρώπη. Ο παραλογισμός αυτός μεγαλώνει ακόμα περισσότερο, αν σκεφτεί κανείς ότι το ζήτημα αυτό δεν τίθεται επί τάπητος από εξωθεσμικούς κύκλους, αλλά από ευρωπαϊκές κυβερνήσεις που χρησιμοποιούν ως πρόσχημα την ‘εθνική ασφάλεια’ για την έγκριση της χρήσης κατασκοπευτικών λογισμικών εναντίον δημοσιογράφων. Και όλα αυτά από κυβερνήσεις που είναι επιφορτισμένες με την προάσπιση θεμελιωδών δικαιωμάτων, όπως η ελευθερία της έκφρασης.”
Νίκος Αρώνης, project manager ideas zone & incubator, δημοσιογράφος
Corredor furtivo
> Από την Armando.info και την El Pais με την υποστήριξη του Rainforest Investigative Network του Pulitzer Center και της Earthrise Media
Βρείτε την αγγλική εκδοχή ΕΔΩ
“Ένα εκπληκτικό μείγμα προηγμένων εργαλείων, τεχνητής νοημοσύνης και παλιού καλού συνεργατικού ρεπορτάζ αποκάλυψε την κλίμακα της παράνομης εξόρυξης που κρύβεται βαθιά στη ζούγκλα της Βενεζουέλας. Η έρευνα διεξήχθη από την Armando.info και την El Pais, με την υποστήριξη του Rainforest Investigative Network του Pulitzer Center και της Earthrise Media. Δικαίως συγκαταλέγεται μεταξύ των νικητών του παγκόσμιου βραβείου Shining Light Award από το GIJN”
Δημήτρης Μπούνιας, project manager ideas zone & incubator, δημοσιογράφος
Μέσα στην Ύποπτη Μηχανή
> Από το WIRED
“Ύποπτοι κυβερνητικοί αλγόριθμοι λαμβάνουν αποφάσεις που αλλάζουν τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο. Για πρώτη φορά, αποκαλύπτουμε τις εσωτερικές λειτουργίες ενός από αυτά τα κρυφά συστήματα.”
Δημήτρης Ελαφρόπουλος, ασκούμενος, δημοσιογράφος
“Μια ενδελεχής έρευνα και ένα εξαιρετικό παράδειγμα ψηφιακής αφήγησης που εμβαθύνει στην αλγοριθμική προκατάληψη και την κρατική λογοδοσία – αλληλένδετα ζητήματα στην εποχή της ψηφιακής διακυβέρνησης. Καθώς αποχαιρετάμε μια χρονιά που σημαδεύτηκε από την τεχνητή νοημοσύνη, η αναδρομή σε αυτή την έρευνα χρησιμεύει ως μια ισχυρή υπενθύμιση στους δημοσιογράφους ότι το αλγοριθμικό ρεπορτάζ δεν είναι πια απλώς θεμιτό, αλλά απαραίτητο.”
Κέλλυ Κική, project manager Lab, δημοσιογράφος δεδομένων
Project Επαναπατρισμός
> Από την Propublica
“Είναι πραγματικά αδιανόητο ότι εν έτει 2023 διάσημα και προοδευτικά ιδρύματα των ΗΠΑ (συμπεριλαμβανομένου του δικού μου πανεπιστημίου!) εξακολουθούν να έχουν στην κατοχή τους περισσότερα από 100.000 λείψανα και ιερά αντικείμενα ιθαγενών της Αμερικής, τα οποία δεν έχουν επιστραφεί ακόμα στους απογόνους τους, παρά τον νόμο που ψηφίστηκε πριν από δεκαετίες. Ένα εξαιρετικό παράδειγμα μιας ιστορίας με τεράστια ιστορική σημασία, η οποία θάφτηκε από τα συστημικά μέσα. Πρόκειται για μια υποδειγματική κοινοτική έρευνα, εμπλουτισμένη με εξαιρετικές οπτικοποιήσεις δεδομένων.”
Φοίβη Φρονίστα, δημοσιογράφος
Ο Υπόκοσμος του Αμαζονίου
> Από το Amazon Underworld
“Σε τι βαθμό ελέγχονται διάφορα τμήματα του Αμαζονίου, μιας περιοχής με τη μεγαλύτερη βιοποικιλότητα στη γη, από το οργανωμένο έγκλημα; Η δολοφονία του Βρετανού δημοσιογράφου Dom Phillips και του Βραζιλιάνου ειδικού στους ιθαγενείς Bruno Pereira στον ποταμό Itaquaí του Αμαζονίου κατά την επιστροφή τους από δημοσιογραφική αποστολή το 2022, σήμανε συναγερμό στον δημοσιογραφικό κόσμο. Ο ‘υπόκοσμος του Αμαζονίου’ είναι μια συνεργατική έρευνα 37 δημοσιογράφων και επαγγελματιών των μέσων ενημέρωσης από 11 χώρες, οι οποίοι χαρτογράφησαν την παρουσία ένοπλων ομάδων σε ανεξερεύνητες γωνιές του Αμαζονίου, σε μια προσπάθεια να κατανοήσουν το εγκληματικό οικοσύστημά του.”
Στεφανία Ιμπρισίμοβα, δημοσιογράφος
Κύπρος: Εμπιστευτικό
> Από το ICIJ και 68 media partners
“3,6 εκατομμύρια έγγραφα που διέρρευσαν αποκαλύπτουν ρωσικά χρήματα που διακινούνται μέσω του τραπεζικού συστήματος της Κύπρου, εκμεταλλευόμενα την αδύναμη οικονομική νομοθεσία της ΕΕ. Η εκτεταμένη οκτάμηνη έρευνα από 270 δημοσιογράφους από περισσότερες από 50 χώρες αποκαλύπτει ότι το ‘κυπριακό μοντέλο’ μεταφέρει πλούτο στη Δύση, βοηθώντας όχι μόνο τους Ρώσους, αλλά ενδεχομένως το καθεστώς Άσαντ και μια εταιρεία κατασκοπευτικού λογισμικού.”
Αθηνά Θανάση, communication officer, δημοσιογράφος
“Το ‘Κύπρος: Εμπιστευτικό’ είναι ένα διεθνές project που καταδεικνύει την αξιοποίηση κυπριακών χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών από Ρώσους δισεκατομμυριούχους που επιχειρούν να προστατεύσουν τον πλούτο τους από τις δυτικές κυρώσεις. Το ‘Κύπρος: Εμπιστευτικό’ αποκαλύπτει επίσης άγνωστες πτυχές του ελληνικού σκανδάλου υποκλοπών.”
Κώστας Κουκουμάκας, δημοσιογράφος
Τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια δέχονται 260 εκατ. ευρώ σε χρήματα για ορυκτά καύσιμα
> Aπό το Investigate Europe και το openDemocracy
“Τα Investigate Europe και openDemocracy αποχαιρετούν τη χρονιά με μια άκρως ενδιαφέρουσα έρευνα σχετικά με τη χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών πανεπιστημίων και τους εκτεταμένους οικονομικούς τους δεσμούς τους με τη βιομηχανία ορυκτών καυσίμων. Η έρευνα φέρνει στο φως την προβληματική πρακτική των πανεπιστημίων να δέχονται κονδύλια, η οποία έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις δεσμεύσεις τους για την επίτευξη στόχων μηδενικών εκπομπών.”
Χρυσούλα Μαρίνου, δημοσιογράφος δεδομένων
Υπό το άγρυπνο μάτι των απενεργοποιημένων καμερών των αρχών: πεθαίνοντας στα πιο σκοτεινά βάθη της Μεσογείου
> Από το Solomon σε συνεργασία με το Forensis, τον Guardian και το ARD
“Μια έρευνα που χαρτογραφεί τη διαδρομή που ακολούθησε το αλιευτικό σκάφος Adriana μέχρι τη βύθισή του στα ανοιχτά της Πύλου – ένα ναυάγιο που κόστισε τη ζωή σε 600 ανθρώπους που βρίσκονταν υπό την εποπτεία των ελληνικών και ευρωπαϊκών αρχών. Η υποδειγματική αυτή έρευνα τιμήθηκε με το βραβείο Daphne Caruana Galizia 2023.”
Αναστασία Μουμτζάκη, project manager Bridge, υπεύθυνη περιεχομένου και δημοσιογραφικής παραγωγής Διάλογοι ΙΣΝ, δημοσιογράφος
“Με δημοσιογραφική δεινότητα και ερευνητικό βάθος, η συνεργατική αυτή δουλειά των Solomon, Forensis, Guardian και ARD ρίχνει φως σε ένα από τα φονικότερα ναυάγια που γνώρισε η Μεσόγειος.”
Γιώργος Σχοινάς, δημοσιογράφος
Η Ελλάδα αρνείται ότι ρίχνει τους μετανάστες στη θάλασσα αλλά πιάστηκε στα πράσα
> Από τους New York Times
“Οι επαναπροωθήσεις αποτέλεσαν αγκάθι στην ανθρωπιστική πλευρά της Ελλάδας (και της Ευρώπης), αποκαλύπτοντας τον αναποτελεσματικό και ηθικά αμφισβητήσιμο τρόπο αντιμετώπισης των προσφυγικών ροών. Οι αξιωματούχοι της ελληνικής κυβέρνησης (ακόμη και ο ίδιος ο Έλληνας πρωθυπουργός) το αρνήθηκαν κατηγορηματικά, προσπαθώντας να υπονομεύσουν τις ιστορίες των τοπικών και διεθνών μέσων ενημέρωσης που εξηγούσαν πώς γίνονται.
Αυτό το βίντεο των New York Times έδειξε πέραν πάσης αμφιβολίας ότι ‘η Ελλάδα πιάστηκε επ’ αυτοφώρω να παρατάει μετανάστες στη θάλασσα’, όπως αναφέρει ο τίτλος. Λιγότερο από ένα μήνα αργότερα 600 άνθρωποι πνίγηκαν στην Πύλο σε μια από τις πιο καταστροφικές ιστορίες της χρονιάς.“
Παναγιώτης Μένεγος, υπεύθυνος περιεχομένου και δημοσιογραφικής παραγωγής Podcast, δημοσιογράφος
“Η σημαντικότερη έρευνα σχετικά με την προσφυγική κρίση, η οποία αποδεικνύει πέραν πάσης αμφιβολίας ότι η Ελλάδα προβαίνει σε παράνομες επαναπροωθήσεις, θέτοντας έτσι σε κίνδυνο τη ζωή μεταναστών και παραβιάζοντας τους εθνικούς, ευρωπαϊκούς και διεθνείς νόμους.”
Θανάσης Τρομπούκης, επικεφαλής Lab, σύμβουλος περιεχομένου SNF Dialogues, δημοσιογράφος δεδομένων
Τα Zara επιδεινώνουν την κλιματική κρίση με χιλιάδες τόνους ‘αερομεταφερόμενης’ μόδας
> Από το Public Eye
“ Το γεγονός ότι οι μεγάλες βιομηχανίες μόδας εκμεταλλεύονται τους εργαζομένους τους, υποβάλλοντάς τους σε άθλιες συνθήκες με στόχο την παραγωγή φθηνού ρουχισμού είναι ευρέως γνωστό. Η χρήση μη βιώσιμων και μη ανακυκλώσιμων κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων είναι επίσης γνωστή. Τι συμβαίνει, όμως, με τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου που σχετίζονται με τις αερομεταφορές αυτού του ρουχισμού από τους χώρους παραγωγής του σε χιλιάδες καταστήματα παγκοσμίως; Η έρευνα, η οποία επικεντρώνεται στην αλυσίδα εφοδιασμού της Inditex που περιλαμβάνει τις εταιρείες Zara, Pull & Bear και Bershka, φέρνει στο φως τις αυξημένες εκπομπές CO2 που αποδίδονται στη λεγόμενη ‘αερομεταφερόμενη’ μόδα.”
Γιολάντα Νταμαδάκη, παραγωγός περιεχομένου Διάλογοι ΙΣΝ
Δάση στο καμίνι: Η βιομηχανία μόδας της Καμπότζης τροφοδοτείται από την παράνομη υλοτομία
> Από το Mongabay
“ Η αποψίλωση των δασών στην Καμπότζη είναι ένα τεράστιο πρόβλημα που δεν έχει καλυφθεί επαρκώς δημοσιογραφικά. Αυτό το άρθρο ρίχνει φως στη σύνδεση μεταξύ της παράνομης υλοτομίας σε προστατευόμενες περιοχές και της τροφοδότησης των εργοστασίων ένδυσης γρήγορης μόδας. Ποιοι απαρτίζουν την αλυσίδα εφοδιασμού, που εκτείνεται από τα εργοστάσια έως τους μεσάζοντες και τους υλοτόμους; Πώς αισθάνονται οι τοπικοί πληθυσμοί, οι οποίοι είναι παγιδευμένοι στη μέγγενη της φτώχειας λόγω της παράνομης υλοτομίας, για τα μελλοντικά τους μέσα διαβίωσης; Υπάρχει τρόπος να επιτευχθεί βιωσιμότητα;”
Σήλια Τσίγκα, παραγωγός περιεχομένου Διάλογοι ΙΣΝ
Τα πλούσια κράτη ισχυρίζονται ότι δαπανούν δισεκατομμύρια για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Μερίδα αυτών των χρημάτων, όμως, καταλήγει σε περίεργα μέρη.
> Από το Reuters
“Παρά τη δέσμευση των ανεπτυγμένων χωρών να διαθέτουν περίπου 100 δισεκατομμύρια αμερικανικά δολάρια ετησίως για τη χρηματοδότηση πρωτοβουλιών σε αναπτυσσόμενες χώρες που αποσκοπούν στον μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, οι δημοσιογράφοι διαπίστωσαν μια ανησυχητική απουσία διαφάνειας και λεπτομερών πληροφοριών σε αυτές τις εκθέσεις. Επιπλέον, εντόπισαν έργα που φαίνεται να σχετίζονται ελάχιστα ή και καθόλου με τη μείωση των εκπομπών και τη διαχείριση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.”
Νότα Βαφέα, operations manager, δημοσιογράφος
Story Killers
> Από το Forbidden Stories
” Το 2024 θα είναι μια κρίσιμη χρονιά για τις παγκόσμιες εκλογές, θέτοντας στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος το κρίσιμο ζήτημα της παραπληροφόρησης και των τακτικών παρενόχλησης που στοχεύουν τους δημοσιογράφους που καλύπτουν τις προεκλογικές εκστρατείες. Το ‘Story Killers’ είναι μια συνεργασία περισσότερων από 100 δημοσιογράφων, που φέρνουν στη δημοσιότητα την επικίνδυνη βιομηχανία της “παραπληροφόρησης προς ενοικίαση”. Με αφορμή τη δολοφονία του δημοσιογράφου Gauri Lankesh, το έργο αποκαλύπτει τις απειλές που αντιμετωπίζουν οι δημοσιογράφοι που καλύπτουν τις εκλογές.”
Κατερίνα Βουτσινά, δημοσιογράφος