Σε μια χρονιά που χαρακτηρίζεται από παγκόσμιες κρίσεις και κλιματική αστάθεια, η ανεξάρτητη δημοσιογραφία αντιμετωπίζει προκλήσεις λόγω του χαμηλού επιπέδου εμπιστοσύνης, της φθίνουσας συμμετοχής και του αβέβαιου επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Η Ψηφιακή Έκθεση του Ινστιτούτου Reuters για τις ειδήσεις το 2023 παρέχει πληροφορίες σχετικά με
- τη στάση απέναντι στους αλγόριθμους και τον αντίκτυπό τους στις ειδήσεις
- τη συμμετοχή στις ειδήσεις και τη διαδικτυακή συμμετοχή με την πάροδο του χρόνου
- τις πηγές και τις κινητήριες δυνάμεις της κριτικής των ειδησεογραφικών μέσων ενημέρωσης
- τη σημασία των δημόσιων μέσων ενημέρωσης για τα άτομα και την κοινωνία
- ειδησεογραφικά podcasts: ποιος ακούει και ποιες μορφές λειτουργούν
Όσον αφορά την Ελλάδα, σύμφωνα με τον Αντώνη Καλογερόπουλο [Ελεύθερο Πανεπιστήμιο Βρυξελλών (VUB)]:
Η εμπιστοσύνη στις ειδήσεις στην Ελλάδα έχει μειωθεί λόγω της αισθητής πολιτικής και επιχειρηματικής επιρροής στη δημοσιογραφία. Η αγορά των μέσων ενημέρωσης είναι κατακερματισμένη, με μεγάλη εξάρτηση των ειδήσεων από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οι συζητήσεις για την ελευθερία του Τύπου εντάθηκαν μετά την χαμηλή θέση που κατέλαβε η Ελλάδα στον δείκτη για την ελευθερία του Τύπου. Η καταδίκη ενός πρώην υπουργού για παράνομη παρέμβαση σε δημοπρασία τηλεοπτικών αδειών επιδείνωσε τις αντιλήψεις για την επιρροή στα μέσα ενημέρωσης. Ένα μεγάλο σκάνδαλο που αποκάλυψε την παρακολούθηση των κινητών τηλεφώνων επιφανών προσώπων τροφοδότησε περαιτέρω τις ανησυχίες. Παρά τις ελλείψεις στην ερευνητική δημοσιογραφία, τα μικρά μέσα έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην αποκάλυψη του σκανδάλου.
Διαβάστε την πλήρη έκθεση για την Ελλάδα εδώ
Επιπλέον ευρήματα από την έρευνα του 2023:
- Ο πόλεμος στην Ουκρανία και η πανδημία επιτάχυναν τη μετατόπιση προς ψηφιακά, κινητά και περιβάλλοντα μέσων ενημέρωσης που κυριαρχούνται από πλατφόρμες, επηρεάζοντας τα επιχειρηματικά μοντέλα και τα δημοσιογραφικά formats.
- Μόνο το 22% προτιμά να ανοίγει τις ειδήσεις από ιστότοπους ή εφαρμογές, ποσοστό μειωμένο κατά 10% από το 2018. Οι νεότεροι προτιμούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, την αναζήτηση ή τους συσσωρευτές ειδήσεων για την πρόσβαση στις ειδήσεις.
- Η επιρροή του Facebook στη δημοσιογραφία μειώνεται, το YouTube και το TikTok θέτουν νέες προκλήσεις.
- Το κοινό παρακολουθεί περισσότερο τις διασημότητες και τους influencers σε πλατφόρμες όπως το TikTok, το Instagram και το Snapchat.
- Η εμπιστοσύνη στις ειδήσεις μειώθηκε συνολικά κατά 2%, με τη Φινλανδία να έχει την υψηλότερη εμπιστοσύνη και την Ελλάδα τη χαμηλότερη.
- Η κατανάλωση των παραδοσιακών μέσων ενημέρωσης μειώνεται, η πρόσβαση σε ειδήσεις μέσω διαδικτύου και το ενδιαφέρον για αυτές μειώνονται.
- Η αποφυγή ειδήσεων είναι υψηλή σε ποσοστό 36%, με τους λόγους να ποικίλλουν από περιοδική αποφυγή έως επιλεκτικό περιορισμό.
- Η αύξηση των πληρωμών για διαδικτυακές ειδήσεις φαίνεται να σταθεροποιείται: το 17% πλήρωσε για διαδικτυακές ειδήσεις, με τη Νορβηγία να έχει το υψηλότερο ποσοστό.
- Οι ψηφιακές συνδρομές συγκεντρώνονται σε λίγες ακριβές εθνικές εταιρείες, σε ορισμένες χώρες οι συνδρομητές έχουν πολλές συνδρομές.
- Το γραπτό κείμενο παραμένει η προτιμώμενη μορφή, αλλά σε ορισμένες χώρες όπως οι Φιλιππίνες και η Ταϊλάνδη προτιμάται το βίντεο.
- Τα ειδησεογραφικά podcasts βρίσκουν απήχηση στο μορφωμένο και νεότερο κοινό, ενώ οι ενημερωτικές εκπομπές και οι συζητήσεις είναι ευρέως διαδεδομένες.
Διαβάστε την πλήρη έκθεση εδώ