Τα τοπικά ειδησεογραφικά μέσα στις ΗΠΑ έχουν ελάχιστα έσοδα. Το φαινόμενο δεν είναι καινούργιο, ενώ έχει ήδη οδηγήσει σε δραματική μείωση των θέσεων εργασίας. Πολλά μέσα βρήκαν μια πιθανή λύση: τους φοιτητές δημοσιογραφίας.
από τις Lara Salahi και Christina Smith
Το παρόν άρθρο είναι μετάφραση του πρωτότυπου άρθρου που μπορείτε να βρείτε εδώ.
Τα τοπικά ειδησεογραφικά μέσα στις ΗΠΑ έχουν ελάχιστα έσοδα από διαφημίσεις και συνδρομές, με αποτέλεσμα να δυσκολεύονται να χρηματοδοτήσουν το ρεπορτάζ, την επιμέλεια και την παραγωγή των άρθρων τους. Το φαινόμενο δεν είναι καινούργιο, ενώ έχει ήδη οδηγήσει σε δραματική μείωση των θέσεων εργασίας στη δημοσιογραφία. Όπως φαίνεται όμως, πολλά τοπικά ειδησεογραφικά μέσα έχουν βρει μια πιθανή λύση. Τους φοιτητές δημοσιογραφίας.
Η πανδημία, η οποία ξέσπασε εν μέσω πολιτικής και οικονομικής αναταραχής, έπληξε περαιτέρω τον περιφερειακό Τύπο, ο οποίος ήταν ήδη αποδυναμωμένος μετά από δεκαετίες απώλειας εσόδων, συγχωνεύσεων και περικοπών. Σε πολλές αγροτικές και αστικές κοινότητες σε ολόκληρη τη χώρα, οι κάτοικοι έχουν ελάχιστη ή και καθόλου πρόσβαση σε αξιόπιστη τοπική ενημέρωση – ζουν στις επονομαζόμενες «ειδησεογραφικές ερήμους» (news deserts).
Μελέτες δείχνουν ότι οι άνθρωποι που ζουν σε ειδησεογραφικές ερήμους ή σε περιοχές όπου η τοπική ενημέρωση είναι σχεδόν ανύπαρκτη, τείνουν να μην έχουν ενεργό συμμετοχή στις κοινότητές τους και στις τοπικές εκλογές. Ταυτόχρονα, είναι περισσότερο επιρρεπείς σε ψευδείς πληροφορίες που διαδίδονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και σε ψεύτικες ή περιθωριοποιημένες ιστοσελίδες.
Ωστόσο, φαίνεται ότι οι φοιτητές δημοσιογραφίας καταφέρνουν μέσω επίσημων και ανεπίσημων συνεργασιών να καλύπτουν τις κοινότητες, όπου βρίσκονται τα πανεπιστήμιά τους, συνεισφέροντας σταθερά στα τοπικά μέσα ενημέρωσης. Εκτιμάται μάλιστα ότι το 10% των δημοσιογράφων σε όλη τη χώρα που καλύπτουν τις τοπικές αρχές, αποτελείται από φοιτητές. Σε ορισμένες πολιτείες, όπως στο Μιζούρι, οι φοιτητές καταλαμβάνουν κάτι περισσότερο από το ήμισυ του δημοσιογραφικού σώματος που καλύπτει την πολιτειακή κυβέρνηση, σύμφωνα με έκθεση του 2022 που δημοσιεύθηκε από το Pew Research Center.
Όντας και οι δύο ακαδημαικοί, μια ερευνήτρια πάνω στις τάσεις στη δημοσιογραφία των αγροτικών κοινοτήτων και μια καθηγήτρια δημοσιογραφίας σε μια περιοχή με σημαντική έλλειψη τοπικής ειδησεογραφικής κάλυψης, αποφασίσαμε να μελετήσουμε τις συνεργασίες μεταξύ ακαδημαϊκών ιδρυμάτων και ειδησεογραφικών μέσων (news-academic partnerships), οι οποίες συχνά παρατηρούνται σε περιοχές όπου η περιφερειακή δημοσιογραφία έχει δεχθεί το μεγαλύτερο πλήγμα, σύμφωνα με την έκθεση του Πανεπιστημίου της Βόρειας Καρολίνας για τις «ειδησεογραφικές ερήμους».
Το πρώτο βήμα ήταν να στείλουμε ερωτηματολόγια σε 50 άτομα, τα οποία συμμετέχουν σε τέτοιου είδους συνεργασίες, είτε ως μέλη ΔΕΠ που διαχειρίζονται τη σύμπραξη σε κολέγια και πανεπιστήμια είτε ως δημοσιογράφοι σε κάποιο τοπικό ειδησεογραφικό μέσο, που επιβλέπουν τη συνεργασία. Λάβαμε περισσότερες από 24 απαντήσεις και μάθαμε ότι οι συνεργασίες αυτές αποτελούν τον βασικό τρόπο διατήρησης της περιφερειακής ειδησεογραφίας σε μέρη, όπου η κάλυψη τοπικών θεμάτων μειώνεται διαρκώς και υποβαθμίζονται κρίσιμα ζητήματα.
Σύνδεση με τοπικά μέσα
Παρόλο που οι συνεργασίες μεταξύ τοπικών ειδησεογραφικών οργανισμών και πανεπιστημιακών σχολών δημοσιογραφίας είναι πολλές, δεν υπάρχει κάποιος επίσημος, πλήρης κατάλογος που να τις αναφέρει.
Για παράδειγμα, το Philip Merrill College of Journalism του Πανεπιστημίου του Μέριλαντ «τρέχει» το Capital News Service, το οποίο παρέχει καθημερινά έκτακτες ειδήσεις και εκτενή ρεπορτάζ από φοιτητές που καλύπτουν την πολιτεία σε συνεργασία με ειδησεογραφικούς οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένων και τηλεοπτικών σταθμών.
Ορισμένες από αυτές τις συνεργασίες – όπως αυτή μεταξύ του Πανεπιστημίου Franklin Pierce και της εφημερίδας Keene, New Hampshire, Sentinel – μετρούν περισσότερο από μια δεκαετία. Κατά την έρευνά μας, όμως, διαπιστώσαμε ότι ο αριθμός τέτοιων συνεργασιών έχει αυξηθεί τα τελευταία πέντε χρόνια, μετά από πολλές συγχωνεύσεις ειδησεογραφικών ομίλων και απολύσεις. Στα πιο πρόσφατα παραδείγματα συγκαταλέγεται η συνεργασία μεταξύ του Connecticut College και του τοπικού ειδησεογραφικού ιστότοπου The Day.
Ευκαιρίες για φοιτητές
Το 2019 μία από τις δύο υπογράφουσες αυτού του άρθρου, η οποία διδάσκει το μάθημα «Beat Reporting» στο Endicott College της Μασαχουσέτης σύναψε συνεργασία μεταξύ του τμήματός της και της Gannett, της μεγαλύτερης αλυσίδας εφημερίδων που εξυπηρετεί κοινότητες βόρεια της Βοστώνης. Την ίδια χρονιά, η Gannett αγόρασε 21 εφημερίδες και περιοδικά στην περιοχή North Shore της Μασαχουσέτης, τα οποία απασχολούσαν 32 εργαζόμενους στις συντακτικές ομάδες και εξυπηρετούσαν 22 κοινότητες. Αμέσως μετά, μείωσε τον αριθμό τους σε μόλις 10, με 12 εργαζόμενους στις συντακτικές ομάδες, όπως μας είπαν εκπρόσωποι της Gannett.
Στο μάθημα «Beat Reporting», οι φοιτητές του Endicott College μαθαίνουν πώς να βρίσκουν και να παρουσιάζουν ιδέες για διάφορα θέματα, να παίρνουν συνεντεύξεις, να δομούν τις ιστορίες που αφηγούνται, αλλά και τρόπους απλοποίησης πολύπλοκων πληροφοριών. Κάθε εβδομάδα οι φοιτητές αναλαμβάνουν ρεπορτάζ που καλύπτουν θέματα σε μικρές και μεγάλες πόλεις γύρω από το κολέγιο, τα οποία δημοσιεύονται στα τοπικά μέσα της Gannett. Από πολλές απόψεις, το μάθημα λειτουργεί σαν μια αίθουσα σύνταξης, με τους μαθητές να συμμετέχουν σε κάθε στάδιο του ειδησεογραφικού ρεπορτάζ. Εκτός από τον καθηγητή, ένας συντάκτης της Gannett συνεργάζεται ταυτόχρονα με τους φοιτητές σε κάθε ρεπορτάζ, παρέχοντάς τους πολύτιμο επαγγελματικό feedback προτού δημοσιευτεί η δουλειά τους.
Στις αρχές του 2022, υπήρχαν μόλις εννέα εφημερίδες και περιοδικά της Gannett που απασχολούσαν επτά δημοσιογράφους για την εξυπηρέτηση της ίδιας περιοχής. Στη διάρκεια του εαρινού εξαμήνου του 2022 – το τέταρτο έτος της συνεργασίας – 10 φοιτητές που συμμετείχαν στο μάθημα δημοσίευσαν περισσότερα από 65 άρθρα στις εν λόγω εφημερίδες. Μεταξύ άλλων, κάλυψαν θέματα γύρω από το περιβάλλον, την υγεία και τοπικά αθλητικά γεγονότα, καθώς και ενδιαφέρουσες ιστορίες που είχαν να αφηγηθούν μέλη της κοινότητας.
Το κέρδος για τη Gannett είναι βεβαίως σαφές, δεδομένου ότι αύξησε το δυναμικό της για μερικούς μήνες, ωστόσο η συνεργασία έχει ωφελήσει και τους ίδιους τους φοιτητές, στους οποίους δίνεται η δυνατότητα να δημοσιεύσουν για πρώτη φορά τη δουλειά τους σε ειδησεογραφικές ιστοσελίδες πέρα από την πανεπιστημιακή εφημερίδα. Σε προηγούμενα εξάμηνα, κάποιοι από τους φοιτητές παρέμειναν στη Gannett και μετά το πέρας των μαθημάτων, προκειμένου να κάνουν πρακτική άσκηση ή να εργαστούν ως freelancers στα τοπικά μέσα.
Υποθέτουμε ότι κάποιες συνεργασίες, όπως αυτή, ωφελούν ταυτόχρονα και τις κοινότητες που καλύπτονται από αυτές τις εφημερίδες και τις ενημερωτικές ιστοσελίδες, παρότι πρέπει να ερευνηθεί περισσότερο. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα θέματα που κάλυψαν οι δημοσιογράφοι-φοιτητές πιθανόν να μην είχαν διερευνηθεί, λόγω του περιορισμένου ανθρώπινου δυναμικού στις αίθουσες σύνταξης. Κάποια μέλη της κοινότητας στα οποία απευθύνθηκαν οι φοιτητές για συνεντεύξεις, ανέφεραν μάλιστα ότι ήταν η πρώτη φορά που μιλούσαν σε δημοσιογράφους.
Μια έρευνα του 2019 που διεξήχθη από το Κέντρο Ερευνών Pew διαπίστωσε ότι μόνο το 21% των Αμερικανών δηλώνουν ότι έχουν μιλήσει ή έχουν δώσει συνέντευξη σε περιφερειακό δημοσιογράφο, ποσοστό που έχει πλέον μειωθεί σε σχέση με το 26% του 2016. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η συνομιλία με δημοσιογράφους μπορεί να βοηθήσει στην κατανόηση του τρόπου λειτουργίας της δημοσιογραφίας και να αυξήσει την εμπιστοσύνη στην ενημέρωση.
Τα πανεπιστήμια ως εταίροι
Οι συνεργασίες μεταξύ δημοσιογράφων και πανεπιστημίων επιτρέπουν στους φοιτητές να εφαρμόσουν στην πράξη τις αρχές και τις τεχνικές που διδάσκονται στις αίθουσες διδασκαλίας. Θα μπορούσαμε να υποθέσουμε ότι οι συνεργασίες αυτές, όταν υλοποιούνται με επιτυχία, ενδέχεται να θεωρηθούν ως ανταγωνιστικές απέναντι σε ειδησεογραφικά μέσα, που καλύπτουν την ίδια περιοχή και διαθέτουν περιορισμένο χρόνο και πόρους. Προς το παρόν, όμως, φαίνεται ότι οι συνεργασίες μεταξύ ειδησεογραφικών μέσων και πανεπιστημίων είναι ακριβώς αυτό: συμπράξεις, που βασίζονται περισσότερο στη συνεργασία παρά στον ανταγωνισμό.
Ελπίζουμε ότι οι συνεργασίες αυτές θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε νέες δημοσιογραφικές πρωτοβουλίες, όπως στην ίδρυση ενός νέου ειδησεογραφικού πρακτορείου ή στην αναβίωση ενός παλιού. Τον Οκτώβριο του 2021, για παράδειγμα, το Grady College του Πανεπιστημίου της Τζόρτζια ανακοίνωσε ότι θα αναβιώσει μια τοπική κοινοτική εφημερίδα που επρόκειτο να κλείσει.
Ωστόσο, αυτό δεν είναι εύκολη υπόθεση. Διαπιστώσαμε ότι τα μέλη ΔΕΠ που προσπαθούν να δημιουργήσουν ή να διαχειριστούν βιώσιμες συνεργασίες μεταξύ ειδησεογραφικών μέσων και πανεπιστημίων αντιμετωπίζουν συχνά παρόμοια προβλήματα με αυτά που αναφέρουν οι συντάκτες των τοπικών μέσων, όπως η εξουθένωση, ο υψηλός φόρτος εργασίας και οι χαμηλές αμοιβές. Σε συνέχεια της αρχικής μας έρευνας, μιλήσαμε με μέλη ΔΕΠ που επέβλεπαν διάφορες συνεργασίες ειδησεογραφικών μέσων και πανεπιστημίων, τα οποία ανέφεραν ότι έλαβαν ελάχιστη ή και καμία επιπρόσθετη αποζημίωση για τον μεγάλο φόρτο εργασίας τους, ενώ δεν υπήρξε ούτε μείωση άλλων ευθυνών, όπως η διδασκαλία.
Τα μέλη ΔΕΠ με τα οποία ήρθαμε σε επαφή δήλωσαν επίσης ότι τους ασκείται μεγάλη πίεση να παρέχουν δημοσιογραφία πολυμέσων επαγγελματικού επιπέδου μέσα από αίθουσες διδασκαλίας όπου οι φοιτητές εξακολουθούν να μαθαίνουν ακόμα το επάγγελμα και τις απαιτούμενες τεχνολογίες.
Ωστόσο, τα ακαδημαϊκά ιδρύματα είναι θεωρητικά σε θέση να συντηρήσουν μια ουσιαστική δημοσιογραφία που εξυπηρετεί τις κοινότητές τους, οι οποίες συχνά δεν βρίσκονται σε δημοφιλείς περιοχές ειδησεογραφικής κάλυψης. Πολλά από αυτά τα ιδρύματα είναι καλά χρηματοδοτούμενα και παρέχουν τον φυσικό και πνευματικό χώρο για να αναπτυχθεί κριτική σκέψη και να διερευνηθούν πολύπλοκα ζητήματα που αφορούν την κοινωνία. Και πολλά από αυτά στεγάζουν δημόσιους ραδιοφωνικούς σταθμούς εδώ και δεκαετίες, χωρίς να επιβάλλουν περιορισμούς στη συντακτική ή την οικονομική τους ανεξαρτησία. Ακόμα και σήμερα, προκειμένου να αποφύγουν μια ενδεχόμενη πολιτική παρέμβαση από τους διοικητικούς υπαλλήλους των πανεπιστημίων, ορισμένοι σταθμοί έχουν σκόπιμα αναπτύξει πολιτικές διατήρησης της ανεξαρτησίας τους.
Πιστεύουμε ότι θα μπορούσαν ακόμη περισσότερα πανεπιστήμια να συμβάλλουν στη μείωση των «ειδησεογραφικών ερήμων» στις ΗΠΑ και να διασφαλίσουν ότι οι κοινότητες όλης της χώρας θα διατηρήσουν μια αξιόπιστη πηγή ενημέρωσης και πληροφόρησης.
Η Lara Salahi είναι Επίκουρη Καθηγήτρια Ραδιοφωνικής και Ψηφιακής Δημοσιογραφίας στο Endicott College στην Μασαχουσέτη και η Christina Smith είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Επικοινωνίας, στο Georgia College & State University στην Τζόρτζια των Ηνωμένων Πολιτειών.