Πώς να δημιουργήσετε μια καλαίσθητη ιστορία: ένας οδηγός οπτικοποίησης δεδομένων

Καθώς τα big data (μεγάλα δεδομένα) διαδραματίζουν όλο και πιο κεντρικό ρόλο στην πληροφόρηση και την δημοσιογραφική τεκμηρίωση, ένα ερώτημα εγείρεται συχνά στον κόσμο της δημοσιογραφίας. Στο Διεθνές Forum Δημοσιογραφίας 2023 του iMEdD, επαγγελματίες από τον χώρο της οπτικοποίησης δεδομένων συναντήθηκαν για να διερευνήσουν πως οι ιστορίες γίνονται οπτικές. Κατά τη διάρκεια της ομιλίας «Ενθαρρύνοντας την αλλαγή με δημιουργικές τρισδιάστατες οπτικές απεικονίσεις δεδομένων και χαρτών», ο Julian Hoffmann, σύμβουλος και σχεδιαστής οπτικοποίησης δεδομένων, έθεσε το επίμαχο ερώτημα: «Μπορούν τα δεδομένα να έχουν απήχηση στον αναγνώστη;».

Γιατί χρειαζόμαστε τις οπτικοποιήσεις;

Οι αριθμοί είναι παγκοσμίως κατανοητοί, ωστόσο η απλή παράθεσή τους δεν επαρκεί για τη συνολική κατανόησή ενός θέματος, ούτε αποτελεί πειστική επιχειρηματολογία.

Αν και οι αριθμοί είναι κατανοητοί σε όλες τις κουλτούρες, η απλή παραθεσή τους δεν κάνει ένα θέμα εύκολα κατανοητό ούτε αποτελούν πειστική επιχειραμοτολογία από μόνοι τους. Σύμφωνα με τον Hoffmann, οι οπτικές απεικονίσεις μπορούν να γεμίσουν αυτό το αφηγηματικό κενό. Ο ίδιος μιλάει τέσσερις γλώσσες, όμως οι οπτικές απεικονίσεις είναι αυτές που καθιστούν την δημοσιογραφική αφήγηση καθολικά πρόσιτη. «Οι οπτικές γλώσσες με απαλλάσσουν από την ανάγκη να μεταφράζω την κάθε μου σκέψη», εξομολογήθηκε ο Hoffmann στο iMEdD μέσα από την οθόνη του υπολογιστή του στο Λονδίνο μετά την ολοκλήρωση του Forum.

«Η οπτικοποίηση δεδομένων είναι μια τεχνολογία – ή, καλύτερα, ένα σύνολο τεχνολογιών- που θυμίζει ανακαλύψεις όπως το ρολόι, την πυξίδα, τον άβακα ή τον χάρτη, καθώς μεταμορφώνει τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε και σχετιζόμαστε με την πραγματικότητα», γράφει ο καθηγητής Alberto Cairo στο βιβλίο του «Data Visualization in Society». Η οπτικοποίηση δεδομένων είναι απαραίτητη τόσο στον αναγνώστη όσο και στον δημοσιογράφο. Οι αποτελεσματικές οπτικοποιήσεις επιτρέπουν και στους δύο να κατανοήσουν τα δεδομένα και να επικοινωνήσουν τις γνώσεις τους σε άλλους. Το να εξετάζεις τεράστιους όγκους αριθμών κατά την ανάλυση δεδομένων είναι πολλές φορές μία εξουθενωτική διαδικασία. Οι οπτικοποιήσεις, όμως, παρέχουν μια πληρέστερη εικόνα, αναδεικνύουν αδυναμίες στην ανάλυση ενώ βοηθούν στον εντοπισμό των ακραίων τιμών στο σύνολο των δεδομένων.

Διαβάστε περισσότερα