Το ρεπορτάζ πίσω από μια ταινία για το περιβάλλον – Ένας πρακτικός οδηγός
Η δημοσιογράφος περιβαλλοντικών θεμάτων Κατερίνα Χριστοφιλίδου παρέδωσε το Σάββατο 18 Ιουνίου στο Κτίριο Μελά, στη Λίμνη, masterclass με τίτλο «Το ρεπορτάζ πίσω από μία ταινία για το περιβάλλον – Ένας πρακτικός οδηγός». Το masterclass διοργανώθηκε από το iMEdD, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Evia Film Project.
Ξεκινώντας το masterclass, η κ. Χριστοφιλίδου ευχαρίστησε το iMEdD και το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης για την πρόσκληση, σημειώνοντας ότι γνωρίζει πως για πολλούς η τηλεόραση μπορεί να μην φαίνεται να έχει την αξία που έχει ο κινηματογράφος, ωστόσο είναι ένα μέσο που απευθύνεται στο ευρύ κοινό, το οποίο συχνά δεν βρίσκεται στις κινηματογραφικές αίθουσες. «Αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε είναι να ενημερώσουμε τον κόσμο και να ανοίξουμε δρόμο για να κατανοήσουν οι πολίτες έναν κόσμο που αλλάζει» σημείωσε, προσθέτοντας ότι η πληροφορία πρέπει να διαχέεται ώστε να γνωρίζουμε τι πρέπει να κάνουμε για να προφυλαχθούμε.
Αν και είπε πως όλες οι απόψεις πρέπει να ακούγονται, θεωρεί ότι δεν μπορεί να έχουν την ίδια βαρύτητα η άποψη ενός επιστήμονα που παραθέτει ερευνητικά δεδομένα και ενός ανθρώπου που αρνείται την κλιματική αλλαγή και βασίζεται σε θεωρίες συνωμοσίας.
Αναφερόμενη στην κλιματική αλλαγή, επισήμανε ότι είναι πολυπαραγοντικό φαινόμενο και ότι συνέχεια προκύπτουν νέες έρευνες. Κατά 90% η κλιματική αλλαγή είναι ανθρωπογενής, είπε, τονίζοντας ότι δεν μιλάμε πλέον για αλληλεπίδραση με τη φύση, αλλά για καταστροφή της φύσης.
Πρόσθεσε ότι οι φυσικοί πόροι έχουν γίνει χρηματιστηριακό προϊόν, με πολλούς να τους εκμεταλλεύονται κατά το δοκούν. Αναφερόμενη στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, είπε ότι η υποβάθμιση του περιβάλλοντος οδηγεί σε υποβάθμιση της ποιότητας ζωής, ενώ στάθηκε και στα σοβαρά κοινωνικά προβλήματα που δημιουργεί η καταστροφή του περιβάλλοντος. Ανέφερε, μάλιστα, ότι τίθεται και ζήτημα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αυτό είναι κάτι που δεν θα πρέπει να ξεχνάει κάποιος να αναφέρει σε ένα περιβαλλοντικό ρεπορτάζ. Είπε ότι η ίδια ως δημοσιογράφος προσπαθεί να φωτίσει διαφορετικές πλευρές, έτσι ώστε να μπορέσει να βρεθεί ένα μέτρο βιωσιμότητας που θα μας επιτρέψει να ζήσουμε και να εξασφαλίσουμε ότι και η επόμενη γενιά θα βρει κάτι να κληρονομήσει.
Η κ. Χριστοφιλίδου είπε ότι το κλίμα διαμορφώνει μια νέα τάξη πραγμάτων και ότι τα ακραία φαινόμενα γίνονται κανονικότητα. Πρόσθεσε ότι το θέμα των φυσικών πόρων είναι σημαντικό στην ατζέντα για την κλιματική αλλαγή και ότι το ζήτημα της διατροφικής ασφάλειας συνδέεται με τους φυσικούς πόρους. Παράλληλα, ο ΠΟΥ είπε ότι η κλιματική αλλαγή φέρνει πιο κοντά πανδημίες και επιδημίες και ότι αυξάνει τη νοσηρότητα. Πρόσθεσε ότι θα χαθούν άνθρωποι και από αρρώστιες που θα επανεμφανιστούν, θα πρωτοεμφανιστούν ή θα ενταθούν. Θα πρέπει να ξαναδούμε το οικονομικό μοντέλο πάνω στο οποίο έχουμε στηρίξει όλον τον πολιτισμό μας, είπε και αναφέρθηκε στο παράδειγμα της υπερκατανάλωσης. Είπε ότι το μοντέλο αυτό θα πρέπει να το αμφισβητήσουμε και να προχωρήσουμε σε κάποιες βελτιωτικές κινήσεις.
Αναφερόμενη στο ζήτημα της ενεργειακής φτώχειας, είπε ότι πάρα πολλοί άνθρωποι σε ολόκληρο τον πλανήτη δεν μπορούν να αντέξουν το κόστος της ενέργειας και αυτό είναι ένα ζήτημα που συνδέεται τόσο με την κλιματική αλλαγή, όσο και με τα ανθρώπινα δικαιώματα. Το αστικό περιβάλλον είναι μια ενεργειακή ζούγκλα για ένα σπίτι, τόνισε.
Στη συνέχεια μίλησε για τις mega-πυρκαγιές και αναφέρθηκε στην περίπτωση της Βόρειας Εύβοιας. Μιλώντας για τις καμένες εκτάσεις, η κ. Χριστοφιλίδου συγκινήθηκε λέγοντας ότι υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που η δουλειά τους σχετιζόταν με το δάσος. Αυτό το δάσος δεν μπορεί να φυτρώσει σε ένα βράδυ, θα χρειαστούν 30 χρόνια. Είπε ότι είναι πολύ σημαντικό που πραγματοποιείται το Evia Film Project σε αυτή την περιοχή και ότι η διοργάνωση θα βοηθήσει στο να στραφεί το βλέμμα του κόσμου σε περιβαλλοντικά ζητήματα.
Στη συνέχεια αναφέρθηκε στη σημασία της εκπαίδευσης και είπε ότι θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένα πρότυπο πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Αναφερόμενη στο πώς χτίζεται ένα ρεπορτάζ για τις mega-πυρκαγιές, είπε ότι οι δημοσιογράφοι ελέγχουν πάντα τον χρόνο εκδήλωσης της πυρκαγιάς, ο οποίος καταγράφεται από το Αστεροσκοπείο Αθηνών μέσω δορυφόρου. Οι δημοσιογράφοι ρωτάνε πάντα τους μετεωρολόγους για τις συνθήκες παρατεταμένης ξηρασίας, για την καύσιμη ύλη που υπάρχει στην περιοχή, για το υψηλό θερμικό φορτίο, τα έργα πρόληψης, τη μείξη δάσους – οικισμού ή την εκπαίδευση πολιτών. Πρόσθεσε ότι τρία στοιχεία που εξετάζει ένας δημοσιογράφος είναι οι ευθύνες, οι αρμοδιότητες και η εκτίμηση κινδύνου. Δημοσιογραφικά και κινηματογραφικά δεν πρέπει να εγκαταλείπουμε την επόμενη μέρα σημείωσε, αναφέροντας ότι η επόμενη μέρα αφορά την αποκατάσταση, την κοινωνική συνοχή και την τοπική οικονομία.
Παίρνοντας τον λόγο, ο Ιάσονας Κάντας, υπεύθυνος επικοινωνίας του WWF Ελλάς είπε ότι τα νέα για την αναγέννηση της φύσης είναι ενθαρρυντικά, καθώς η χαλέπιος πεύκη και η ευβοϊκή δρυς έχουν ήδη δείξει καλά δείγματα αναγέννησης. Αναφερόμενος στα βήματα που πρέπει να γίνουν είναι να μην ξανακαούν τα ίδια σημεία μέσα στα επόμενα 15-20 χρόνια. Αυτή θα ήταν μεγάλη οικολογική καταστροφή, σημείωσε, λέγοντας ότι είναι πολύ σημαντική η περιφρούρηση του δάσους στη Βόρεια Εύβοια. Η φύση έχει μηχανισμούς αναγέννησης, τόνισε, συμπληρώνοντας ότι είναι λάθος να γίνεται συζήτηση να μπουν άλλα είδη δέντρων στα σημεία που κάηκαν. Είπε ότι δεν θα πρέπει να υπάρχει κοινωνική ανοχή στις αυθαιρεσίες και ότι θα πρέπει να ελεγχθεί η βόσκηση και το κυνήγι. Συμπληρώνοντας η κ. Χριστοφιλίδου είπε ότι η προστασία του περιβάλλοντος δεν είναι θέμα συνείδησης, αλλά υπάρχει ένα πλαίσιο κανόνων που πρέπει να ακολουθούμε.
Η κ. Χριστοφιλίδου αναφέρθηκε στη συνέχεια στις πηγές που έχουν στη διάθεσή τους οι δημοσιογράφοι, σημειώνοντας ότι οι μη περιβαλλοντικές οργανώσεις είναι μια πολύ καλή πηγή. Οι δημοσιογράφοι μπορούν να πάρουν, επίσης, πληροφορίες από κρατικές πηγές, από τη Eurostat, ανεξάρτητους οργανισμούς, ινστιτούτα, ειδικούς, καθώς και να χρησιμοποιήσουν μαρτυρίες.
Η κ. Χριστοφιλίδου μίλησε επίσης για το θέμα της τροφής και το εάν φτάνει για όλους τους ανθρώπους στον πλανήτη. Η δύναμη της εικόνας και της σωστής τεκμηρίωσης είναι μεγάλη στην ανάδειξη αυτών των θεμάτων, είπε. Αναφερόμενη στην ενέργεια, είπε ότι το ζήτημα της ενεργειακής δημοκρατίας μάς αφορά όλους, καθώς βρισκόμαστε σε μία εποχή ενεργειακής ένδειας. Καταλήγοντας, είπε ότι οι πολίτες και οι δημοσιογράφοι θα πρέπει να έχουν τα μάτια ανοιχτά και να βάζουν το μέτρο.